Dlaczego nie warto inwestować w akcje z tylko jednego kraju? Niebezpieczny home bias

Zacznę od rynków rozwiniętych, dla których MSCI posiada dane sięgające 1970 roku, dzięki czemu mogę przedstawić prawie 55 lat historii notowań różnych indeksów krajowych. Benchmarkiem w tym rozdziale będzie MSCI World, a wraz z nim przedstawię też 18 krajowych indeksów akcji głównych państw wchodzących obecnie w skład MSCI World. Standardowo już zmierzę średnią roczną stopę zwrotu (CAGR), odchylenie standardowe (czyli miarę zmienności) oraz maksymalne obsunięcie każdego z indeksów od szczytu. Pewną nowinką będzie jednak przedstawienie trzech parametrów osobno w USD (czyli ze wspólnym mianownikiem) oraz w walutach lokalnych krajów/indeksów, co możesz potraktować jako ciekawostkę. Pamiętaj, że sprowadzenie wyników wszystkich indeksów do dolara amerykańskiego sprawia, że na ogół zwiększa się zmienność cen indeksów, więc jeśli wolisz perspektywę walut lokalnych, to po prostu sprawdź wartości w prawej części każdej z tabel.

Oto wnioski, które wyciągnąłem, analizując dane dotyczące prawie 55 lat (1970 – 07.2024) 18 indeksów krajowych państw rozwiniętych, zestawiając je ze zbiorczym MSCI World w walucie amerykańskiej:

• 11 z 18 indeksów krajowych osiągnęło gorsze wyniki (w USD) niż indeks MSCI World,
• 18 z 18 indeksów krajowych miało wyższe odchylenie standardowe (zmienność) od indeksu MSCI World,
• 16 z 18 indeksów krajowych zanotowało głębsze maksymalne obsunięcie kapitału niż indeks MSCI World.

Jeśli przedstawimy informacje w walucie lokalnej, to odchylenia standardowe będą znacznie niższe, co można wytłumaczyć brakiem wpływu ryzyka walutowego na ceny indeksów, ale zauważ, że nawet w tej formie MSCI World oferował niższe odchylenie standardowe od wszystkich indeksów krajowych wyrażonych w walutach lokalnych. Co do maksymalnych obsunięć od szczytu, to tak naprawdę nie ma reguły, bo perspektywa dolara amerykańskiego czasami pogłębiała je, a czasami spłycała, więc na potrzeby wpisu nie ma to większego znaczenia.

Skoro tylko 7 z 18 indeksów pobiło w tym niespełna 55-letnim okresie indeks zbiorczy MSCI World, to jaką masz pewność, że byłbyś mieszkańcem jednego z tych 7, a nie z pozostałych 11 krajów i obstawiłbyś „właściwego rumaka”? I nawet jeśli obstawiłbyś właściwego rumaka (a najwłaściwszymi były w tym okresie Dania, Szwecja, Hong Kong, Holandia, Szwajcaria i USA), to ów rumak jechałby bardziej dziko (miał wyższą zmienność i obsunięcia) od globalnego indeksu akcji, co utrudniałoby wytrwanie w swojej inwestycji. Poniżej grafika, na której prezentuję wykresy zmian cen inwestycji (w USD) w najlepsze 6 indeksów spośród 18 krajów z ich porównaniem do MSCI World:

Na moim blogu mam zwyczaj wchodzenia w szczegóły, więc nie inaczej zrobię tym razem. Zwycięzcy pod kątem wyników są często zwycięzcami dlatego, że ich indeksy akcji są bardzo skoncentrowane i dominują tam wygrywające (w skali świata) firmy. Koncentracja przejawia się zwykle niewielką liczbą firm w indeksie oraz tym, że są „ciężkie u góry”, czyli że największe firmy stanowią tam bardzo duży udział w indeksie. Dla przykładu:

• MSCI Denmark: 15 spółek, największa z nich stanowi aż 69% wagi indeksu,
• MSCI Sweden: 43 spółek, 10 największych stanowi 54,71% indeksu,
• MSCI Hong Kong: 28 spółek, największa z nich stanowi prawie 26% wagi indeksu,
• MSCI Netherlands: 27 spółek, największa z nich stanowi prawie 42% wagi indeksu,
• MSCI Switzerland: 45 spółek, z czego 3 największe stanowią około 43% wagi indeksu.

Indeks duńskich akcji MSCI Denmark wygrywa (w przeliczeniu na USD) z innymi tak bardzo, że jego wyniki od lat winduje największa spółka w jego składzie, jaką jest Novo Nordisk. Tak silny koń pociągowy sprawia, że można odnieść mylne wrażenie, że gospodarka duńska jest jakaś cudowna, a indeks MSCI Denmark pozwala znacząco pobić szeroki rynek, ale po przyjrzeniu się szczegółom dojdziemy do wniosku, że w dużej mierze jest to sukces wyżej wymienionej firmy, a nie całego indeksu lub gospodarki tego skandynawskiego kraju. Pozwala to wyciągnąć ciekawy wniosek o tym, że indeksy ważone kapitalizacją przyzwalają na absurdalnie wysoką koncentrację spółek-zwycięzców, co niekoniecznie jest złe, ale osoba wybierająca MSCI Denmark musi liczyć się z tym, że o jej przyszłych wynikach decydować będzie (obecnie) głównie sukces lub porażka jednej duńskiej firmy.

Omówmy też przegranych okresu 1970 – 2024, czyli indeksy krajowe, które przegrały w tych przeszło 5 dekadach z agregatem w postaci MSCI World. To właśnie obywatele tych krajów, którzy demonstrowali home bias i zainwestowali (mniej więcej) indeksowo, czyli zgodnie z kapitalizacją spółek na rynku mogą po latach żałować tego, że nie wybrali prostszego rozwiązania w postaci indeksu rynków rozwiniętych MSCI World. Abstrahując oczywiście od tego, że w 1970 roku inwestowanie indeksowe nie było zbyt popularne, nie mówiąc o ograniczonym dostępie inwestorów do rynków zagranicznych. Do największych przegranych należy Wielka Brytania, Niemcy, Australia, Hiszpania, Austria oraz Włochy, co jest bardzo nieintuicyjne, bo każdy z tych krajów wydaje się dość silny gospodarczo i rozwinięty.

Pamiętaj jednak, że giełda to nie gospodarka i nawet najsilniejsza gospodarka nie musi demonstrować dużej „siły giełdowej” jeśli jej czempioni nie będą spółkami akcyjnymi notowanymi na giełdzie. Na tę chorobę cierpią lub cierpiały w przeszłości powyższe kraje, bo Włoch lub Austriak wybierający tylko rodzime spółki z pewnością nie cieszy się po 50 latach inwestowania tak bardzo, jak Amerykanin, Duńczyk czy Szwed.

Jako że dane dot. rynków wschodzących sięgają dla niektórych państw (w tym dla Polski) tylko 1993 roku, to zdecydowałem się osobno przedstawić też perspektywę 1993 – 2024 dla rynków rozwiniętych. Skracamy więc czas analizy z około 55 do około 31 lat i przeprowadzamy podobne badanie.