Jak skutecznie poprosić szefa o podwyżkę?
W tym artykule przedstawię Ci 8 kroków, które przygotują Cię do negocjacji z szefem lub szefową. Po przeczytaniu tego tekstu będziesz miał w głowie konkretny plan oraz pomysł na to, jak skutecznie negocjować podwyżkę u swojego przełożonego. We wpisie „Czy nie zarabiam za mało? Twoje zarobki na tle rynku” mogłeś przeczytać jak sprawdzić czy Twoje zarobki są poniżej, czy powyżej średniej rynkowej dla Twojego stanowiska. Zalecam wykonanie ćwiczenia, zanim będziesz kontynuował czytanie o negocjacjach w tym wpisie.
Dlaczego tak ważne jest sprawdzenie tego, w jakiej sytuacji jesteś, zanim jeszcze rozpoczniesz negocjację podwyżki? Ponieważ w zależności od Twojej pozycji względem rynku przeprowadzisz tak naprawdę jedną z dwóch różnych rozmów. We wpisie zauważysz, że dla osób niedopłacanym, czyli zarabiających poniżej średniej dla stanowiska istotne będą inne kroki niż dla osób opłacanych godziwie. Takie osoby, czyli zarabiający powyżej średniej, oczywiście dalej mają szansę na podwyżkę, ale powinny podejść do negocjacji trochę inaczej.
W skrócie
Z tego artykułu dowiesz się:
- Jak poznać politykę kadrową w firmie, w której pracujesz.
- Jak porządnie przygotować się do rozmowy o płacy.
- Jak w rozmowie udowodnić swoją wartość i otrzymać upragnioną podwyżkę.
Jak poznać swoje prawa w pracy?
Zarabiasz mniej od średniej rynkowej na danym stanowisku? Pocieszę Cię: będzie łatwiej, bo masz w garści znacznie więcej argumentów niż osoba zarabiająca powyżej średniej. Twój szef uchodzi za niezłomnego i oszczędnego? Firma nie daje nikomu podwyżek od pięciu lat? Nie ma sprawy. Zaraz dowiesz się jak skutecznie negocjować podwyżkę niezależnie od niuansów, panujących w dziale kadr w firmie, w której pracujesz. Jesteś pewien, że w Twojej firmie ludzie na podobnych/takich samych stanowiskach zarabiają więcej od Ciebie? Prawo, a dokładniej kodeks pracy jest więc po Twojej stronie. Artykuł 183c kodeksu pracy mówi „Pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości”.
Czy powinieneś zatem wytaczać proces swojemu pracodawcy? Z pewnością nie. Potraktuj tę informację jako asa w rękawie, ale upewnij się, że więcej zarabiający koledzy lub koleżanki mają podobne umiejętności i doświadczenie do Ciebie i że możesz to udowodnić. O wiele łatwiej będą tu mieli pracownicy wykonujący pracę policzalną lub łatwo mierzalną. Przykładowo stolarz lub sprzedawca bardzo łatwo mogą udowodnić, że pracują równie wydajnie jak ich współpracownicy, porównując efekty pracy. „Dziś wykonałem 5 stołów” oraz „Sprzedałem w ciągu tygodnia 10 produktów” są zdecydowanie bardziej obiektywne niż „zarządzam tak samo dobrze, jak on”.
Polub moją stronę na Facebooku!
Znajdziesz tam mnóstwo przydatnych informacji o finansach i inwestowaniu
Jak działa polityka kadrowa w Twojej firmie?
Niezależnie czy pracujesz w kilkuosobowej firmie rodzinnej, czy w wielkiej korporacji na pewno jest ktoś odpowiedzialny za kadry i płace. Skontaktuj się z tą osobą w celu poznania polityki kadrowej firmy, a konkretnie, zasad przyznawania podwyżek i awansów. Zwyczajowo mniejsze firmy będą miały niepisane zasady, raczej na bazie precedensów, czyli sytuacji z przeszłości. Większe firmy, natomiast, mają obowiązek posiadania jasnej polityki płacowej, często w formie dokumentu. Nie dowiesz się jak skutecznie negocjować podwyżkę w Twojej firmie bez znajomości zasad w niej panujących. Przede wszystkim zwróć w tym kroku uwagę na:
- Czy firma posiada zdefiniowane szczeble kariery/rozwoju dla Twojego stanowiska? Jeśli tak to spróbuj dowiedzieć się o wymaganiach (kompetencje, liczby) na każdy szczebel
- Kryteria przyznawania podwyżek. Raz do roku? Na wniosek pracownika, a może pracodawcy?
- Ograniczenia. Przykładowo firma może jednorazowo nie dawać więcej niż 10% podwyżki. Drugim przykładem będzie firma niedająca podwyżek bez awansów. W takim wypadku będziesz musiał dowiedzieć się więcej o przyznawaniu awansów
W najgorszym wypadku pracujesz w kilkuosobowej firmie, w której nie ma działu kadr, a wszystkim zajmuje się Twój przełożony. Pamiętaj, że nawet w takiej firmie możesz dowiedzieć się od innych pracowników o historii przyznawania podwyżek. W przypadku braku pisanych zasad wystarczy mieć precedens, na który powołasz się później w rozmowie z szefem. Bogatszy o tą wiedzę możesz śmiało przejść do punktu czwartego.
Jak obiektywnie ocenić swój rozwój profesjonalny?
Ten krok jest szczególnie ważny dla tych, którzy już zarabiają lepiej niż średnia na stanowisku w firmie. Negocjacje z tej pozycji wymagają lepszego przygotowania, ponieważ szef użyje punktu 2 (średniej rynkowej) przeciwko Tobie. Przygotuj się na początkowy argument w formie „ale Ty i tak zarabiasz więcej od swoich kolegów i koleżanek”.
Całe szczęście nie ma w kodeksie pracy niczego o braku możliwości zarabiania więcej od osób na podobnym stanowisku. Pamiętaj, że w oczach Twojego przełożonego wyższa wypłata nie należy Ci się za sam fakt pracowania w firmie przez kolejny rok. Choć z upływającym czasem nabierasz doświadczenia, wykonując swoje obowiązki szybciej i lepiej, to teraz nadszedł czas, by to udowodnić. Polecam ocenić swój rozwój z dwóch perspektyw:
- Jakościowej, czyli skupiając się na zmianie obowiązków. Za co, co nie było Twoim obowiązkiem rok temu, odpowiadasz dziś? Najlepiej, jeśli zestawisz swoje zadania obecne wobec zadań z przeszłości obok siebie w dwóch kolumnach tabeli. Pamiętaj, aby podkreślić, że obecnie masz więcej obowiązków lub że są one bardziej poważne/wymagające.
- Ilościowej, czyli koncentrując się na tym, jak wiele czegoś zrobiłeś i jak to robisz. Perspektywa ma swoje zastosowanie szczególnie do obowiązków, które pozostały te same od Twojej poprzedniej podwyżki. Określenie tego będzie łatwe dla kogoś, kto pakuje kartony lub maluje ściany od metra. Niestety dla Twojej profesji może to być trudniejsze, a nawet niemożliwe do określenia.
Sugeruję Ci znaleźć bezpieczny balans między perspektywą ilościową i jakościową, by udowodnić szefowi progres w swojej roli. To zestawienie jest ważną, o ile nie najważniejszą częścią materiałów, które przybliżą Cię do wyższych zarobków, więc zainwestuj w to trochę czasu i energii.
Jak przygotować się do rozmowy o podwyżkę?
Nie wyobrażam sobie wpisu o tym, jak efektywnie wynegocjować podwyżkę bez podkreślenia jak ważne jest pochwalenie się swoimi sukcesami w firmie. Zdobyłeś nowego klienta? Uprościłeś procesy wewnętrzne? Napisałeś niezawodny program do obsługi klienta, dzięki któremu Twoja firma zarabia teraz setki tysięcy? Niezależnie od tego, co dokładnie osiągnąłeś – pochwal się tym i uwypuklij to w prezentacji dla swojego przełożonego.
- Przykłady niewłaściwie opisanych osiągnięć:
- Napisałem nowy program do obsługi użytkowników mobilnych
- Uprościłem proces rekrutacji nowych pracowników
- Znalazłem 3 nowych klientów
- Przykłady właściwie opisanych osiągnięć:
- Dzięki programowi do obsługi użytkowników mobilnych, którego jestem autorem, powiększyłem bazę użytkowników portalu o 10 000
- Przy pomocy uproszczonego procesu rekrutacji, którego jestem autorem, znalezienie nowego pracownika zajmuje miesiąc, wobec trzech miesięcy przy uprzednim procesie
- W tym roku otworzyłem 3 nowych klientów, zapewniając firmie 500 000 zł obrotów i perspektywę na ich zwiększenie o 100% w ciągu kolejnego roku
Nie bój się chwalić i koloryzować. Na tym etapie masz pokazać to, czym wyróżniasz się na tle innych oraz jak Twoje dokonania przekładają się bezpośrednio na wyniki firmy. Najgorszym co Cię może spotkać w tym kroku to szef, który nie zgodzi się lub nie dostrzeże jakiegoś osiągnięcia.
Jak udowodnić szefowi, że jesteś dobry?
O ile w korporacjach oceny kwartalne/półroczne/roczne to chleb powszedni to mogłeś o nich nie słyszeć, jeśli pracujesz w mniejszej firmie. Nie oznacza to jednak, że nie powinieneś zapytać współpracowników o swoje silne i słabe strony. W zależności od tego, czy w firmie używacie e-maila, czy nie, spróbuj poprosić o feedback w formie pisemnej. Zbierz opinie o sobie o jak największej liczby osób, ale upewnij się, że ze wszystkimi blisko współpracowałeś. Nie chodzi w tym kroku o to, by Twoi najlepsi kumple z pracy napisali Ci parę miłych słów, ale o zebranie różnych perspektyw na Twoją pracę.
Po zebraniu opinii przedstaw je szefowi w niezmienionej formie, szczególnie koncentrując się na negatywach i tym, jak zamierzasz je poprawić. W zależności od branży i wykonywanej pracy możesz też spróbować zebrać opinie od klientów i dostawców, ale uważaj, bo nie zawsze jest to zgodne z polityką firmy. Na Twoim przełożonym zrobi wrażenie fakt, że nie boisz się pytać innych również o swoje negatywne cechy. Co więcej, dzielisz się opiniami otwarcie nawet ze swoim szefem. To delikatny grunt, ale zachęcam Cię do uwzględnienia go w procesie negocjacyjnym. Przedstawiając opinie o swojej osobie przełożonemu, tak naprawdę niczego nie ryzykujesz. Sama otwartość dobrze raczej dobrze o człowieku świadczy, a w najgorszym wypadku szef zignoruje rezultaty.
Jak zebrać dane o zarobkach innych osób na podobnych stanowiskach?
Niektórzy uważają, że to nieeleganckie, więc nie wypada tego robić. Ja jestem przekonany, że 50% Twojej skuteczności w negocjacjach o podwyżkę to właśnie przedstawienie statystyk przełożonemu. Zakładam, że wykonałeś już ćwiczenie z kroku pierwszego i sprawdziłeś, czy nie zarabiasz za mało. Jest tu kilka przypadków, więc rozpatruję je osobno:
- Zarabiasz mniej od średniej rynkowej i mniej od ludzi podobnych profilem z działu? Zrób tabelkę, która zestawi Cię z kolegami na podobnej pozycji w firmie. Pamiętaj, by z zestawienia usunąć imiona i nazwiska kolegów i koleżanek oraz zaokrąglić liczby. Dane rynkowe przedstaw w osobnej tabeli, równie jaskrawo podkreślając niższość swojej pensji nad zewnętrznymi
- Zarabiasz mniej od średniej rynkowej, ale więcej od współpracowników z działu? Analogicznie jak wyżej, ale z oczywistych powodów bez tabelki z porównaniem wewnątrz firmy
- Zarabiasz więcej od średniej rynkowej, ale mniej od ludzi na tym samym stanowisku w firmie. Ta sytuacja jest bardziej skomplikowana, niż się wydaje. Szef z pewnością wie, że zarobki w Twojej firmie są wyższe niż u konkurencji. Uświadom go zatem, że inni członkowie zespołu, mimo podobnych kwalifikacji, zarabiają więcej od Ciebie. W tym wariancie możesz nie pokazywać tabelek z porównaniami, a jedynie wspomnieć o niesprawiedliwości i uwypuklić kroki czwarty i piąty, czyli swoje atuty
- Zarabiasz więcej od średniej rynkowej i więcej od współpracowników na podobnych stanowiskach. Przede wszystkim gratuluję, bo już jesteś w niezłej sytuacji. Nie oznacza to, że nie zasługujesz na dalsze podwyżki. Twoją najlepszą strategią jest negocjowanie awansu z podwyżką, a nie samej podwyżki. Odrób dobrze pracę domową (kroki 4 i 5), popytaj kolegów na wyższych stanowiskach i zbierz dane o ich zarobkach. Idąc do szefa, nie negocjuj samej podwyżki, ale pakiet awans + podwyżka
Jak skutecznie negocjować podwyżkę? Przygotowanie materiału do rozmowy
Jeśli wykonałeś wszystkie powyższe kroki, ale nie przelałeś tego na papier, to sugeruję teraz to zrobić. Zwykła prezentacja w PowerPoint powinna wystarczyć. Twój przełożony będzie mile zaskoczony samym faktem, że przygotowałeś się do rozmowy w ten sposób. Już samo przygotowanie, pozycjonuje Cię nieco lepiej w oczach szefa. Jako ostatni slajd sugeruję Ci napisać swoje oczekiwania dotyczące pensji. Nie bój się otwarcie powiedzieć ile procentowo oraz ile nominalnie oczekujesz. Wzmocni to przekaz i znowu pozwoli Ci pokazać się z konkretnej i profesjonalnej strony. Przykładowy spis treści do prezentacji, jaką możesz wykonać poniżej:
- Strona tytułowa
- Moje obowiązki 2018 (krok 4)
- Moje obowiązki 2019 (krok 4) – zestawienie z 2018
- Osiągnięcia i sukcesy 2018-2019 (krok 5)
- Opinie współpracowników (krok 6)
- Zestawienie zarobków z rynkiem (krok 7)
- Zestawienie zarobków z kolegami z firmy (krok 7)
- Podsumowanie – wysokość nowej pensji, o którą negocjujesz
Podsumowanie
Zapisz się do mojego newslettera:
