Dokonajmy nowej symulacji. Tym razem „na papierze” i z wirtualnym indeksem giełdowym, który raz rośnie o 40% w ciągu roku, a innym razem traci 30% przez 12 miesięcy. Jest to zatem bardzo zmienny indeks giełdowy, w który inwestor w roku 0 jednorazowo zainwestował 50 tysięcy złotych. Pozostałe 50 tysięcy złotych ulokował w indeks światowych obligacji, które w omawianym okresie 10-letnim przynosiły stopy zwrotu między 1%, a 6% w ciągu roku. Co bardziej istotne, przedstawione 10 lat na rynkach akcji było nie tylko zmienne, ale też ogólnie rzecz biorąc mało satysfakcjonujące, gdyż średnioroczna stopa zwrotu z akcji była niższa od obligacji. Obydwie stopy zwrotu CAGR wynosiły odpowiednio:

• Średnia roczna stopa zwrotu dla akcji: 1,7%
• Średnia roczna stopa zwrotu dla obligacji: 3,15%

W tym układzie brak rebalancingu skończyłby się dla inwestora kwotą 127,6 tysięcy złotych po 10-latach, co stanowiłoby bardzo przeciętną 10-letnią stopę zwrotu, która raczej nie pobiłaby inflacji. Jak czytać poniższą tabelę? Kolumny 2 i 3 zawierają procentowe roczne stopy zwrotu dla – odpowiednio – akcji i obligacji, a kolumny 4 i 5 wynikające z nich zmiany wielkości każdej z części portfela, które wynikają z inwestycji w nie. Ostatnia, szósta kolumna zawiera sumę wartości obydwu składowych, a więc łączną wartość całego portfela. Jeśli w ostatniej kolumnie wartość podświetlona jest na zielono, to znaczy, że dla danego wariantu jest ona wyższa niż dla alternatywnego (z lub bez równoważenia proporcji). Pierwsza tabela zawiera liczby dotyczące wariantu bez rebalancingu: 

W tabeli warto zwrócić uwagę przede wszystkim na fakt, że portfel niekontrolowany najlepsze wyniki przynosił w latach, gdy zyski były najwyższe, czyli po 2 roku inwestycji, oraz w latach gdy akcje – po dużych spadkach – stanowiły tak małą część portfela, że portfel równoważony stawał się bardziej ryzykowny od tego nierównoważonego. Stanowi to ciekawą obserwację, zwłaszcza w połączeniu z danymi z drugiej tabeli, w której przedstawiam ten sam portfel, ale z założeniem corocznego rebalancingu proporcji z powrotem do 50/50:

Agregując dane z obydwu tabel, można wysnuć kilka ciekawych wniosków, między innymi:

• Portfel bez rebalancingu „ryzykuje więcej” i po kilku latach na plus wystarczy jeden bardzo zły rok (-30%, rok trzeci), by portfel 2 wysunął się na prowadzenie.
• Portfel z rebalancingiem „wygrywa” tak długo, jak spadki nie są głębokie i wieloletnie. Ciekawym efektem jest to, że nie szuka on „dołka”, a proporcje równoważy „po każdej cenie”, tak długo jak dzieje się to 31 grudnia każdego roku. Efekt? W roku piątym – zaskakująco – portfel bez rebalancingu wysuwa się na prowadzenie wobec portfela z rebalancingiem.
• (Najważniejsza obserwacja) Mimo 2 fenomenalnych lat na rynkach akcji w postaci roku 6 i 7, portfel 2 pozostaje na prowadzeniu aż do końca badanego okresu. Bierze się to głównie z efektu wysokiej bazy, bo zauważ, że po fatalnych 3 latach (3, 4 i 5) portfel 1 ma tylko 36 950 zł w akcjach, zaś portfel 2 aż 49 607 zł. Odbicie jest zatem szybsze dla portfela 2, który jednak w latach 7, 8 „odkłada” co roku więcej kapitału w obligacjach, spowalniając swoją dynamikę wzrostu.

Portfel z równoważeniem proporcji wygrywa całe porównanie głównie ze względu na to, że aż 5 z 10 lat kończy się z wynikiem ujemnym. Ponadto, ze względu na „oszczędzanie” w dobrych czasach i „ryzykowanie” w złych (np. „błędny” z perspektywy inwestora aktywnego przydział akcji w latach 4 i 5, po których ten inwestor dużo stracił) wychodzi on na prowadzenie kosztem inwestora, który nie równoważy proporcji. Jak potoczyłyby się losy obydwu inwestorów, gdybyśmy przyjęli bardziej optymistyczne założenia dla rynków akcji? Sprawdźmy to.