Jak działają IKE i IKZE i dlaczego warto z nich korzystać?

Czy warto założyć rachunki maklerskie IKE i IKZE?

Zacznijmy od tego, że nasze emerytury z ZUS, na które codziennie ciężko pracujemy, mogą być w przyszłości o wiele niższe, niż można by się tego spodziewać po obecnym systemie emerytalnym w Polsce. Uważam, że warto spróbować poszukać odpowiedzi na pytanie o to, jak wypracować sobie dodatkową emeryturę niezależną od ZUS, nad którą mielibyśmy pełną kontrolę przez cały okres zbierania oraz wydawania pieniędzy. Jako emeryci prawdopodobnie chcielibyśmy być przynajmniej tak szczęśliwi, jak pan ze zdjęcia powyżej, ale osiągnięcie tego może wymagać od nas wykorzystania specjalnych kont emerytalnych III filaru, jakimi są między innymi konta IKE i IKZE.

Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) i Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) można w Polsce prowadzić w wielu formach, do których należą między innymi lokaty, fundusze czy konta maklerskie. Przy użyciu tych ostatnich osiągniesz największą kontrolę nad tym, w co inwestujesz i będziesz mógł to robić najtaniej. Można posiadać wyłącznie jedno konto IKE oraz jedno konto IKZE, więc należy się dobrze zastanowić nad tym, gdzie założyć takie konto oraz w jakie instrumenty finansowe przez nie inwestować.

O możliwości prowadzenia kont IKE i IKZE w formie maklerskiej wie naprawdę niewiele osób, ale oferują one te same korzyści, co inne IKE i IKZE (między innymi brak 19% podatku Belki od dochodów), a dodatkowo pozwalają przyszłemu emerytowi na samodzielne zarządzanie zgromadzonymi środkami. Jeśli dodam do tego fakt, że maklerskie IKE i IKZE zakłada się dość szybko, a zgromadzone środki są prywatnymi środkami, do których dostęp mają wyłącznie ich posiadacze, to decyzja o ich założeniu staje się jeszcze prostsza. Wpis, który właśnie czytasz, wyjaśni Ci to, jak działają te konta i czemu, niezależnie od wieku i sytuacji, warto założyć je i odkładać na nich środki w jak najmłodszym wieku.

W skrócie

Z tego artykułu dowiesz się:

Dlaczego warto oszczędzać samemu na swoją emeryturę za pomocą IKE i IKZE.
Czym różni się IKE od IKZE.
Dlaczego maklerskie IKE jest lepsze od zwykłego konta maklerskiego.
Jak wygląda obecna oferta maklerskich IKE i IKZE w polskich domach i biurach maklerskich.
Ile wynoszą opłaty dotyczące tych kont i w którym z banków najlepiej prowadzić maklerskie IKE i IKZE.

Powiązane wpisy

Dlaczego powinieneś samodzielnie oszczędzać na swoją emeryturę?

Temat Zakładu Ubezpieczeń Społecznych szerzej poruszam we wpisie „Jak działa ZUS? Gdzie trafiają Twoje składki?„, a temat liczenia przyszłej emerytury z ZUS przedstawiłem we wpisie „Twoja emerytura (1/5) – Jak wyliczyć emeryturę z ZUS?„. Sądzę, że każdy przyszły emeryt (czyli w zasadzie każdy) powinien przeczytać obydwa wpisy, aby zrozumieć, że emerytura z ZUS prawdopodobnie nie wystarczy mu na dostatnie życie na emeryturze. Dotyczy nas problem relatywnie niskich emerytur „systemowych”, z którym za 25-40 lat zmierzy się każdy polski emeryt. Chodzi o to, że tzw. nowy system emerytalny w Polsce (ten, do którego wpłacamy składki od 1 stycznia 1999 roku) może oferować relatywnie niską „stopę zastąpienia”, czyli stosunek wysokości pierwszej emerytury do ostatniej otrzymanej pensji.

Wbrew powszechnego w internecie straszenia, że system emerytalny nagle „wyparuje” a polscy emeryci nie otrzymają z niego ani grosza, uważam, że tak nie będzie, bo emerytury są najważniejszym zobowiązaniem państwa wobec swoich obywateli. Powyższe nie oznacza jednak, że nasze emerytury będą wysokie. Dosłownie kilka dni temu, dr Paweł Wojciechowski, główny ekonomista ZUS opublikował notatkę, w której prezentuje wyniki obliczeń świadczących o tym, że stopa zastąpienia dla przeciętnego polskiego emeryta znacznie zmaleje w ciągu kolejnych dekad (z 53,8% obecnie do 23,1% w 2080 r.). Na wykresie można by przedstawić to następująco:

Jak interpretować powyższy wykres? Dzisiejszy emeryt w dniu otrzymania emerytury dostaje w jej ramach około 50% swojego ostatniego wynagrodzenia, a za 30-40 lat „świeży” emeryt otrzyma świadczenie emerytalne w wysokości już niespełna 30% ostatniej pensji. Wyobraź sobie, że nagle musisz się utrzymać za 25% lub 30% swojej pensji brutto miesięcznie. Według mnie nie jest to zbyt optymistyczna wizja, dlatego uważam, że tak jak każdy przyszły emeryt, tak i Ty powinieneś zacząć korzystać z uprzywilejowanych podatkowo kont IKE i IKZE jak najszybciej, aby uzbierać dla siebie także coś na kształt „prywatnej emerytury”.

Polub moją stronę na Facebooku!

Znajdziesz tam mnóstwo przydatnych informacji o finansach i inwestowaniu

Inwestomat.eu

Czym różnią się IKE od IKZE?

IKE, czyli Indywidualne Konto Emerytalne i IKZE, czyli Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego to rozwiązania dedykowane do samodzielnego odkładania środków na swoją (dodatkową) emeryturę. W przeciwieństwie do ZUS-u i OFE wspomniane konta zakładasz samodzielnie i cały czas pozostają pod Twoją kontrolą, o czym świadczy między innymi to, że możesz wypłacić z nich środki w dowolnej chwili. IKE i IKZE możesz założyć w wielu formach: lokat, obligacji skarbowych, funduszy lub jako rachunki maklerskie. We wpisie skupię się na tej ostatniej, według mnie najbardziej atrakcyjnej formie prowadzenia kont emerytalnych. Tabela poniżej zawiera podstawowe różnice między zwykłym rachunkiem maklerskim oraz inwestycyjnymi IKE i IKZE prowadzonych w formie rachunków maklerskich.

Bez specjalnych obliczeń rzuca się w oczy, że obydwa rodzaje kont mają niewątpliwe plusy, nawet jeśli w pewnej chwili zdecydujesz się dokonać wcześniejszego zwrotu środków. O wszelkich sposobach wypłaty pieniędzy z IKE (również tych przedemerytalnych napisałem we wpisie „Jak wypłacić pieniądze z IKE i IKZE? Wypłata, zwrot i częściowy zwrot„, który koniecznie przeczytaj, jeśli chcesz poznać tajniki wypłacania pieniędzy z kont IKE i IKZE. Dodatkowo wszystkie środki są dziedziczone i nie przepadają wraz ze śmiercią posiadacza rachunku, lecz trafiają do najbliższej rodziny. Niezła opcja, co?

Jakie są zasady inwestowania przez konta IKE i IKZE?

Zanim dokonamy symulacji, porównując inwestowanie przez zwykły rachunek, a IKE i IKZE muszę Ci przedstawić kilka ważnych informacji. Każda osoba może posiadać tylko po jednym koncie IKE i po jednym koncie IKZE. Są to konta indywidualne, więc nie ma mowy o dzieleniu ich z małżonkiem lub dziećmi. Niezależnie w jakiej instytucji (zwykle: w banku) otworzyłeś konto, w każdej chwili możesz je przenieść do innej firmy, dokonując tzw. wypłaty transferowej (którą opisałem dokładnie we wpisie „Jak przenieść IKE lub IKZE do innej instytucji? Przenosiny środków i instrumentów finansowych„).

W przypadku obydwu kont nie ma potrzeby wpłacania pieniędzy regularnie, a tym bardziej docierania do corocznego limitu. W przypadku obydwu kont wpłacanie nawet 100 złotych rocznie przez 5 dowolnych lat „aktywuje” warunek konieczny zwolnienia z podatku po 60 roku życia. Jeżeli chodzi o wypłatę środków po osiągnięciu wieku (60 lat dla IKE i 65 lat dla IKZE) i spełnienia warunków koniecznych, wygląda to następująco:

Z IKE wypłacasz środki jak chcesz i kiedy chcesz, jednorazowo lub w ratach. Niestety, wystarczy jedna wypłata po osiągnięciu wieku minimalnego, aby pozbawić się możliwości dokonywania dalszych wpłat
Z IKZE wypłacasz środki albo jednorazowo lub w formie rat. Niestety, jeśli wybierzesz raty, musisz się liczyć z minimalnym, 10-letnim czasem ich wypłacania. Także i tu po dokonaniu wypłaty w minimalnym wieku pozbawisz się możliwości dalszego inwestowania w tej formie

Szczegóły na temat obydwu sposobów emerytalnej wypłaty środków znajdziesz we wpisie „Jak wypłacić pieniądze z IKE i IKZE? Wypłata, zwrot i częściowy zwrot„, więc zajrzyj tam, jeśli ciekawi Cię jak technicznie wygląda taki zwrot środków.

Czy IKE i IKZE można prowadzić nie mieszkając w Polsce?

Wiele osób pyta mnie o prowadzenie kont IKE i IKZE, gdy żyje się za granicą. Mając zagraniczną rezydencję podatkową, możesz posiadać IKE i IKZE, z tym że:

Jeśli spełnisz warunki emerytalne, nie mając polskiej rezydencji podatkowej (w przyszłości) to ulgi IKE i IKZE się nie liczą – rozliczasz u siebie w kraju normalnie jak dochód z inwestycji. Płacisz wtedy „podatek giełdowy” i „podatek Belki” w kraju, w którym mieszkasz, jeśli te podatki obowiązują.
Jeśli dokonasz wczesnego zwrotu z IKE i IKZE to – ponownie – zgodnie z prawem podatkowym swojego kraju płacisz cały należny w tym czasie podatek od zysków kapitałowych.

Dlatego właśnie konta IKE i IKZE mają sens nawet przy zagranicznej rezydencji, ale tylko, jeśli oszczędzający planuje wrócić do naszego kraju na emeryturze, by skorzystać z przywilejów podatkowych. Pamiętaj, że nie jestem ekspertem podatkowym, więc jeśli znajdujesz się w takiej sytuacji, to koniecznie skonsultuj to z doradcą podatkowym w kraju, w którym mieszkasz. Są kraje, które pobierają podatek od posiadanych oszczędności, który może się aktywować środkami zainwestowanymi na IKE i IKZE nawet jak pozostają na tych kontach i są niesprzedawane.

Dlaczego maklerskie IKE i IKZE są lepsze od zwykłego konta maklerskiego?

Jak się pewnie domyślasz IKE i IKZE będzie o wiele bardziej opłacalne od zwykłego rachunku maklerskiego, gdy założysz wypłatę środków po osiągnięciu pułapów wiekowych. Być może zdziwi Cię jednak jaką różnicę w czasie robi brak konieczności płacenia podatku giełdowego od każdej transakcji sprzedaży albo podatku giełdowego od każdego zdarzenia wypłaty dywidendy oraz odsetek. Dokonywanie transakcji wewnątrz kont IKE i IKZE nie generuje zobowiązań podatkowych, czyli omija się tak podatek giełdowy podatek Belki. Dla człowieka, który rok do roku wykorzystuje pełen limit wpłat na obydwa konta (obecnie około 20 000 zł, ale za 30 lat estymuję bliżej 50 000 zł) i zakłada roczną stopę zwrotu w wysokości 5% brutto, przebieg wygląda tak:

Suma wpłat podczas 35 lat oszczędzania wynosi 1,4 mln złotych w obydwu przypadkach. Jeśli spostrzegłeś dziwne załamanie pomarańczowego wykresu, to gratuluję spostrzegawczości. Obrazuje to efekt 10% podatku ryczałtowego przy wypłacie z IKZE dokonanej po osiągnięciu 65 lat. Przy stopie zwrotu 5% brutto inwestor, wybierając kombinację IKE z IKZE, oszczędzi blisko 600 tysięcy złotych lub, procentowo, 21%. Jednak atrakcyjność IKE i IKZE wzrasta wraz z rosnącą stopą zwrotu. Zobacz sam:

Suma wpłat jest analogiczna, ale ten inwestor inwestuje o wiele skuteczniej, co przynosi mu aż 10% zwrotu brutto rocznie. Oszczędność IKE z IKZE nad zwykłym kontem maklerskim wyniesie tutaj ponad 3 mln złotych, a procentowo ponad 50%! By maksymalizować swoją oszczędność podatkową, należy na IKE kupować bardziej ryzykowne aktywa, co opisałem we wpisie „Dlaczego akcje pasują do IKE bardziej niż obligacje?„. Jeśli nie jesteś pewien, czy IKZE Ci się opłaci, to koniecznie przeczytaj też wpis „Czy konto IKZE się opłaca? IKZE w zależności od stawki PIT„, w którym rozkładam ten problem na czynniki pierwsze, znajdując odpowiedź dla osoby na dowolnej stawce podatku PIT.

Czy IKE wygrywa z rachunkiem maklerskim w przypadku przedwczesnej wypłaty (przed emeryturą)?

Najczęstsze pytanie jakie słyszę w związku z IKE i IKZE to „a co jeśli będę musiał wypłacić środki przed osiągnięciem wieku emerytalnego?”. Załóżmy sytuację, w której inwestor wpłaca po 5 000 zł rocznie na swoje Indywidualne Konto Emerytalne oraz na zwykłe konto maklerskie przez 20 lat, następujących po sobie. Następnie wypłaca wszystko z obydwu kont jednocześnie, nie osiągając wymagań zwolnienia z podatku na IKE. Czy IKE w takim przypadku dalej się opłaca? A może lepiej pozostać przy zwykłym rachunku maklerskim?

Wypłacając pieniądze przedwcześnie, musisz zapłacić zaległy podatek Belki, ale mimo tego… IKE jest dalej bardziej opłacalne niż zwykłe konto maklerskie. Dlaczego? Odroczony podatek robi swoje. W obydwu przypadkach płacisz 19% od zysków, ale w przypadku IKE te zyski przez 20 lat były obracane, czyli zarabiały. Na koncie maklerskim były co corocznie odbierane, przez co nie mogły brać udziału w zwiększaniu kwoty inwestycji. I znowu występuje zależność „im wyższa stopa zwrotu, tym więcej na IKE oszczędzisz”. Zresztą spójrz na symulację wcześniejszej wypłaty środków przy 10% zwrotu rocznie:

Skoro tak to działa to dlaczego niektórzy inwestorzy nie mają jeszcze maklerskiego IKE? Dobre pytanie! Sugeruję Ci czym prędzej je założyć i przelać chociażby kilkaset złotych z limitu za 2019. Jeszcze nie jest za późno, a liczy się data przelewu, niezainwestowania środków. Teraz krótko o tym jak i gdzie takie konto założysz.

Obserwuj mnie na Twitterze:

Follow @Inwestomat_eu

Subskrybuj mój kanał YouTube:

Porównanie oferty rachunków maklerskich IKE i IKZE (stan na koniec 2019)

Uwaga! Ta część wpisu może być nieaktualna, dlatego zajrzyj do wpisu „Ranking kont IKE i IKZE. Najlepsze IKE i IKZE dla Ciebie” po aktualną wersję rankingu kont IKE i IKZE w formie maklerskiej.

W chwili pisania tego wpisu 8 instytucji umożliwia otwarcie maklerskiego IKE i/lub IKZE (Dom Maklerski mBanku i sam mBank (eMakler) liczę osobno). Niedawno, bo dosłownie parę dni temu mBank udostępnił konta inwestycyjne IKE i IKZE w formie eMaklera, przypiętego do eKonta użytkownika. Jest to niewątpliwie wygodna opcja, bo logujesz się do takich kont za pomocą tych samych danych, co do swojego zwykłego konta w banku. Dodatkowo jest to jedną z nielicznych opcji (poza DM BOŚ), za pomocą której kupisz zagraniczne ETY-y, czyli tanie fundusze notowane na giełdzie. Porównanie ofert pod względem możliwości wygląda następująco:

Jeśli o możliwości chodzi to IKE i IKZE w mBanku (pełna nazwy „IKE eMakler” i „IKZE eMakler”) zdecydowanie wygrywają z konkurencją (stan na koniec 2019 roku, pamiętaj, że w chwili czytania tego wpisu sytuacja może być już zupełnie inna – aktualny ranking kont maklerskich znajdziesz tutaj). Ten sam interfejs logowania z Twoim zwykłym kontem bankowym i możliwość inwestowania w zagraniczne ETF-y całkowicie deklasuje konkurencje. Na drugim miejscu plasuje się DM BOŚ, który też umożliwia inwestowanie w zagraniczne ETF-y. Zobaczmy, jak jest w przypadku opłat za prowadzenie kont:

W tej kategorii mBank nie wypada już tak dobrze. Dom Maklerski BPS kusi bardzo atrakcyjnymi wartościami prowizji za transakcje i to on bezapelacyjnie wygrywa tę konkurencję. Najgorzej wypadają DM Millenium i DM PKO BP ze stałymi, rocznymi opłatami za prowadzenie maklerskich IKE i IKZE.

Szukasz taniego konta maklerskiego do akcji i ETF-ów?

Nota XTB: Inwestowanie jest ryzykowne. Inwestuj odpowiedzialnie.

Chcesz założyć IKE/IKZE z bogatą ofertą ETF-ów?

Mój link obniża prowizję na rynkach zagranicznych z 0,29% do 0,24%.

Szukasz zagranicznego konta maklerskiego?

Pełen ranking kont maklerskich do akcji i ETF-ów znajdziesz tutaj.

Dlaczego warto założyć maklerskie IKE i IKZE?

Wróć teraz pamięcią na chwilę do drugiego akapitu tekstu, gdzie tłumaczyłem spadek stopy zastąpienia emerytury. Wyobraź sobie, że Twoja ostatnia pensja w 2060 r. to 5000 (dzisiejszych) złotych brutto miesięcznie. W opisywanym scenariuszu oznacza to, że jeżeli będziesz polegać tylko na państwie, czyli emeryturze z ZUS, otrzymasz około 2000 (dzisiejszych) złotych brutto miesięcznie (lub emeryturę minimalną, jeśli jej wartość przekroczy tę uzbieraną w ZUS. W dniu pisania tego wpisu emerytura minimalna w Polsce wynosi około 1200 złotych brutto miesięcznie). Nawet nie chcę myśleć, jak osoba przyzwyczajona do życia za ok. 5000 złotych miesięcznie przeżyje za mniej niż połowę tej kwoty.

Aby tego negatywnego scenariusza uniknąć, proponuję założyć Indywidualne Konto Emerytalne lub Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKE i IKZE) już dziś. Oszczędzając na takim koncie nawet 300 złotych miesięcznie (zupełnie jak średni Polak z wpisu „Ile oszczędza przeciętny Polak?„) znacznie zwiększysz swoją emeryturę.

Przy dobrych wiatrach i wyborze rozsądnych składników portfolio z głodowej emerytury 1200 złotych brutto za 30 lat wygenerujesz emeryturę w wysokości 3000 złotych brutto, będącą ponad połową Twojej ostatniej pensji. Nie tak źle, prawda? Najlepsze w kontach IKE i IKZE jest to, że niezależnie czy wytrwasz do emerytury, czy wypłacisz przedwcześnie, konta te się opłacają podatkowo. Udowodniłem też, że konta IKE i IKZE opłacają się nawet tym, którzy planują przejść na wczesną emeryturę (FIRE) w wieku 35-55 lat. Wystarczy przeczytać wpis „IKE i IKZE pasują też do wczesnej emerytury. FIRE a konta emerytalne„, by się o tym przekonać, jeszcze bardziej zachęcając się do założenia konta IKE i IKZE.

Podsumowanie

W chwili, gdy czytasz te słowa, napisałem już wpis „Portfel emerytalny na Twoje IKE lub IKZE„, będący kontynuacją tego artykułu. Zakładanie kont maklerskich IKE i IKZE może chwileczkę potrwać, więc sugeruję nie zwlekać i zrobić to jeszcze przed końcem roku. Jeśli nie zdążysz, to równie dobrym pomysłem jest wejście w 2020 już z takim rachunkiem lub oboma rachunkami. Co do samego zarządzania portfelem inwestycyjnym przed emeryturą to temat „ugryzłem” w ramach artykułu „Jak przygotować portfel inwestycyjny do emerytury?„, do którego lektury serdecznie zachęcam każdego, kto chce inwestować długoterminowo i dobrze przygotować swoje finanse na emeryturę.

Konto IKE, ze względu na odroczenie lub całkowitą anulację podatku jest naturalną opcją dla każdej osoby, która chce inwestować na giełdzie. Powyżej udowodniłem, że IKE jest bardziej atrakcyjne od zwykłego konta maklerskiego, nawet jeśli nie wytrzymasz do emerytury i wypłacisz środki przed czasem! Mam nadzieję, że kończąc czytać ten wpis, jesteś przekonany do inwestycyjnego IKE lub IKZE i właśnie je zakładasz. Udanego oszczędzania i inwestowania na emeryturę!

O tym, jak założyć rachunek maklerski, w tym IKE lub IKZE przeczytasz we wpisie „Inwestycyjny wstęp (3/6) – Jak założyć rachunek maklerski?„. O kupnie i sprzedaży akcji, czyli o tym, jak skutecznie handlować papierami wartościowymi poczytać możesz we wpisie „Inwestycyjny wstęp (4/6) – Jak składać zlecenia na giełdzie?„. Te dwa artykuły powinny wystarczająco pomóc Ci w rozpoczęciu inwestowania na giełdzie, ale w razie czego zapraszam do kontaktu poprzez formularz kontaktowy.

W 2023 roku do oferty kont emerytalnych, przez które pośrednio można inwestować na giełdzie, dołączyło OIPE, które opisałem we wpisie „Czy warto założyć OIPE? Drugie IKE czy klęska unijnej legislacji?„. Zainteresowanie się nim polecam jednak osobom, które wypełniają limity kont IKE i IKZE i szukają dodatkowego pokrowca przeciwpodatkowego dla swoich nadmiarowych środków.

Zapisz się do mojego newslettera:

Zastrzeżenie

Informacje przedstawione na tej stronie internetowej są prywatnymi opiniami autora i nie stanowią rekomendacji inwestycyjnych w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców (Dz. U. z 2005 roku, Nr 206, poz. 1715). Czytelnik podejmuje decyzje inwestycyjne na własną odpowiedzialność. Autor bloga nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam umieszczanych na blogu.