Fundusze pasywne InPZU – konkurencja dla ETF-ów czy nic ciekawego?

O funduszach inPZU na blogu pisałem wielokrotnie. Choć nie uważam oferty pierwszych polskich funduszy pasywnych za idealną, to nie pozostaje ona bez zalet, a części osób pomoże ona wystartować w świecie inwestowania, stąd zdecydowałem się ją dokładnie prześwietlić i opisać w sposób analogiczny do tego, co zrobiłem wcześniej z ofertą „Vanguard LifeStrategy, czyli portfela inwestycyjnego w jednym ETF-ie”.

Jak pisałem w artykule „Jak inwestować 100 złotych miesięcznie? Inwestowanie małych kwot”, zasadniczą zaletą, jaka wyróżnia fundusze inPZU, jest niski próg wejścia (100 złotych) i zerowe opłaty towarzyszące zakupowi i sprzedaży jednostek nawet przy inwestowaniu tak niskimi kwotami. Sprawia to, że proponowane przez PZU fundusze pasywne wydają się bardziej przystępne dla początkujących, których interesuje oszczędzanie oraz inwestowanie dość niskich kwot w skali miesiąca. W przypadku takich osób „mentalną blokadą” może być wysoki „próg wejścia” dla kupna funduszy ETF u polskich maklerów, który wynosi ok. 1300 zł dla ETF-ów notowanych na GPW i ok. 6500 zł dla ETF-ów z giełd zagranicznych.

Chciałbym podkreślić przy tym, że prowadząc blog o oszczędzaniu Inwestomat, działam niezależnie i ten wpis, podobnie jak wcześniejsze teksty opisujące zagadnienia z takich obszarów jak m.in. zarabianie czy inwestowanie, nie jest artykułem sponsorowanym. W związku z tym w ocenie funduszy mam wolną rękę i żadnego konfliktu interesów, który miałby zaburzyć przedstawiany tu obraz ich oferty. Co więcej, sam nie inwestowałem nigdy w fundusze inPZU, co sprawia, że ich notowania u mnie oraz moje zdanie o nich nie są efektem osobistych odczuć emocjonalnych. Podczas oceny funduszy inPZU będę możliwie neutralny i obiektywny, o czym zresztą zaraz sam się przekonasz.

Konwencja wpisu będzie bardzo prosta, bo najpierw przedstawię w nim szczegółowo każdy z istniejących obecnie, „standardowych” dziewięciu funduszy inPZU, a następnie podzielę się swoimi przemyśleniami na temat całej oferty inwestycyjnej największego polskiego ubezpieczyciela. Oferta inPZU znacznie zyskała w moich oczach, gdy w listopadzie 2020 roku umożliwiła prowadzenie w ramach swojej usługi również kont IKE i IKZE, co sprawiło, że stała się mocną konkurencją np. dla robodoradców i samodzielnego inwestowania w fundusze aktywne, ale niekoniecznie w ETF-y. Do tego etapu, w którym porównamy fundusze inPZU i ETF, dojdziemy w miarę opisywania każdego z nich, więc zacznijmy od przedstawienia obecnej oferty ubezpieczyciela.

Aby ocenić wielkość aktywów funduszy inPZU, należy umieścić je w odpowiednim kontekście, którym wg mnie są największe fundusze aktywne w naszym kraju. Należą do nich (a jakże!) fundusze obligacji polskich, z których największe uzbierały nawet po 6-7 mld złotych aktywów, co nawet w świecie ETF-ów europejskich byłoby całkiem niezłym wynikiem (choć – jak pisałem wcześniej – największy europejski ETF zgromadził już prawie 230 mld złotych środków). Fundusze inPZU wypadają pod względem aktywów dość blado, ponieważ największy z nich – inPZU Inwestycji Ostrożnych – posiadał na dzień 31 października 2021 roku „jedynie” około 300 mln złotych aktywów, czyli 4% kwoty uzbieranej przez największy polski fundusz aktywny (PKO Obligacji Skarbowych).

Pozostałe fundusze inPZU zgromadziły na dzień dzisiejszy jeszcze mniejsze aktywa, przy czym pewne kwestie naprawdę budzą moje zdziwienie. Dla przykładu: w ofercie inPZU wszystkie fundusze zagraniczne są zabezpieczone walutowo, a mimo to inPZU Obligacje Rynków Wschodzących posiada prawie dwukrotnie większe aktywa od inPZU Akcje Rynków Rozwiniętych, czyli prostego funduszu akcji opartego na MSCI World. Wskazuje to na to, że klienci inPZU preferują „bezpieczne” fundusze obligacyjne (tym cudzysłowem subtelnie nawiązuje do tekstu „Dlaczego ceny funduszy ETF na obligacje zmieniają się dynamicznie?„, w którym wyjaśniam problem funduszy posiadających w swoich portfelach obligacje) i raczej stronią od funduszy akcyjnych. Pełen stan aktywów funduszy inPZU na koniec października 2021 roku przedstawiam w tabeli poniżej:

Wielką tajemnicą pozostaje dla mnie fakt dodania do oferty inPZU funduszy opartych na mało popularnych (przynajmniej obecnie) funduszach ETF z oferty Goldman Sachs, zwłaszcza że wygląda na to, że polskie inPZU są jednymi z większych klientów, którzy w nie w ogóle inwestują. Bystry analityk szybko zauważy, że wielkość aktywów ETF-a Goldman Sachs ActiveBeta US Large Cap Equity wynosi teraz 56 mln euro, czyli na dzień dzisiejszy jakieś 263 mln złotych, co sugeruje, że rodzimy fundusz inPZU jest jego znaczącym udziałowcem, gdyż jego 38 mln zł aktywów jest prawie w całości ulokowane w ten fundusz ETF.

Pozostałe fundusze inPZU posiadają obecnie między 27 a 188 mln złotych aktywów, co świadczy o ich pewnej, ale stale niewielkiej popularności wśród polskich inwestorów. Być może inPZU zyska nowych klientów dzięki temu, że od listopada 2020 roku prowadzi też konta IKE i IKZE, których korzyści podatkowe opisałem we wpisie „Jak działają IKE i IKZE i dlaczego warto z nich korzystać?”, ale gdybym miał coś doradzić ubezpieczycielowi, to zacząłbym od ścięcia kosztów rocznych wszystkich funduszy o połowę. Czas na „konkrety” czyli bardzo wnikliwą analizę składu każdego z dziewięciu funduszu, w ramach której podzielę się swoimi przemyśleniami na temat każdego z nich.

Pierwszy, a zarazem najbardziej podstawowy z funduszy akcyjnych z rodziny inPZU inwestuje w największe spółki z warszawskiej giełdy. Jako że jego benchmarkiem jest kombinacja indeksów WIG20 i mWIG40 w proporcji 70/30, każdy inwestujący w niego swoje pieniądze ma niemalże gwarancję, że w jego portfelu znajdą się wszystkie największe firmy notowane na rodzimym parkiecie. Oceniając go, należy zatem skupić się przede wszystkim na porównaniu jego opłat z aktywnymi funduszami na polskie akcje oraz porównaniu jego dotychczasowych osiągów z dwoma funduszami będącymi jego wzorcem.

Jako że jest to pierwszy omawiany tu fundusz inPZU rodzaju akcyjnego to warto wspomnieć, że jeszcze niedawno fundusz ten (jak każdy inny akcyjny fundusz inPZU) posiadał 10% portfela w gotówce, co było w pewnym sensie „kulą u nogi”, która sprawiała, że z jednej strony był mniej zmienny od indeksu, ale z drugiej marnował potencjał tych 10% zainwestowanych w niego środków. Zmianą na plus była niedawna zmiana benchmarków funduszy akcyjnych inPZU, dzięki której ten, jak i inne fundusze akcyjne z tej grupy śledzą teraz indeksy akcji w 100% swojego portfela, a więc tak jak być powinno. Na dzień 30 września 2021 roku jego skład wyglądał następująco:

Skąd w składzie wzięło się 3% akcji spółek z rynków wschodzących (ale nie z Polski)? To proste: na GPW notowane są nie tylko polskie spółki, więc w składzie indeksów znajdziemy też spółki zagraniczne, czego efektem jest „tylko” 97% funduszu na Akcje Polskie w akcjach polskich spółek. Abstrahując od tego: płacimy tu 0,66% rocznie za inwestycję w około 60 największych pod względem kapitalizacji spółek na GPW, wśród których znajduje się mnóstwo takich, których dominującym akcjonariuszem jest skarb państwa. Najlepiej zrozumieć fundusz oceniając po prostu 10 największych pozycji w jego portfelu, którymi pod koniec września 2021 roku były następujące spółki:

Nie znalazłem tu niczego dziwnego i pod względem zawartości inPZU Akcji Polskich wydaje się tak normalny jak to tylko możliwe, a jedynym jego problemem jest (tak, na pewno już się domyślasz) to, że jako pasywny fundusz na najpłynniejsze akcje z warszawskiej giełdy pobiera prawie 0,70% opłaty bieżącej. Na te opłaty narzekam, zwłaszcza że jest on funduszem pasywnym, więc niepotrzebna jest tam ani wiedza, ani umiejętności doświadczonych zarządzających i z natury powinien on być bardzo tani. Tym bardziej że inwestuje on w polskie akcje, a więc nie ponosi kosztów zabezpieczenia walutowego. Powody do narzekania dają też wyniki funduszu, które ostatnimi czasy przypominają bardziej WIG20 niż jego kombinację z mWIG40:

Moja teoria w kwestii 3,5-letnich wyników funduszu jest następująca: choć posiada on w składzie miks akcji z indeksów dużych i średnich spółek, to jego stopa zwrotu przypomina bardziej sam WIG20 w wersji Total Return (z uwzględnieniem re-inwestycji dywidend) z uwagi na „podgryzające ją” roczne opłaty. Krótko mówiąc: fundusz niemal idealny dla kogoś, kto chce posiadać w portfelu WIG20, ale już niekoniecznie dla inwestora budującego pasywne portfolio z ekspozycją na cały świat. Czy budujący globalny portfel inwestor ma zatem czego szukać wśród funduszy inPZU?